“Nghị quyết về đội tự vệ” đây là Nghị quyết đầu tiên của Đảng về tổ chức, chỉ đạo xây dựng, huấn luyện và hoạt động của lực lượng tự vệ. Nghị quyết khẳng định “Tự vệ đội càng mạnh thì tức là có điều kiện thuận lợi để sau này tổ chức du kích chiến tranh và vũ trang bạo động”. Đây là dấu ấn quan trọng, là tư tưởng chỉ đạo chiến lược của Đảng xuyên suốt qua các giai đoạn cách mạng. Nghị quyết này là khởi đầu của tư tưởng vũ trang toàn dân và tư tưởng chiến tranh nhân dân với phong trào toàn dân đánh giặc.
Huấn luyện lực lượng dân quân tự vệ. Ảnh soctrang online
Trải qua 85 năm, DQTV đã gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ năm 1935 đến 1945, các đội tự vệ ở cả nông thôn và thành thị ra đời, làm nòng cốt cho quần chúng thực hiện khởi nghĩa vũ trang, tiến hành chiến tranh du kích, xây dựng và mở rộng các căn cứ địa cách mạng. Tháng 8 năm 1945, DQTV đã cùng toàn dân thực hiện thắng lợi cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Sau ngày 02-9-1945, DQTV - một trong ba thứ quân của lực lượng vũ trang nhân dân - được tổ chức rộng khắp trên cả nước, thực sự là công cụ bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ, bảo vệ thành quả cách mạng.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, dân quân tự vệ và du kích phát triển rộng khắp và ngày càng lớn mạnh, đã từng bước thống nhất về tổ chức, do các xã đội, huyện đội, tỉnh đội chỉ đạo, chỉ huy và đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của cấp ủy đảng các cấp. Đây là bước phát triển mới chất của lực lượng DQTV. Trong điều kiện hết sức khó khăn, gian khổ, bằng các vũ khí thô sơ, tự tạo và vũ khí lấy được của địch. Bằng nhiều cách đánh mưu trí, linh hoạt và sáng tạo, DQTV đã góp phần cùng bộ đội chủ lực thực hiện nhiều chiến dịch lớn, giành thắng lợi quyết định trong chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, DQTV miền Bắc đã phát triển rộng khắp đến từng thôn, xã, công, nông trường, nhà máy, xí nghiệp; được trang bị nhiều loại vũ khí tương đối hiện đại, hình thành mạng lưới bắn máy bay tầm thấp của địch, đã độc lập bắn rơi 424 máy bay, bắt sống hàng trăm tên giặc lái và hàng chục toán biệt kích, bắn chìm và bắn cháy nhiều tàu chiến địch. Lực lượng dân quân, du kích ở miền Nam đã anh dũng đánh địch hết sức phong phú, sáng tạo trên khắp ba vùng chiến lược; kết hợp chặt chẽ đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, bám trụ kiên cường, tạo thế xen kẽ, cài răng lược với địch, buộc địch phải phân tán lực lượng để đối phó. Cuộc Tổng tiến công mùa Xuân năm 1975, dân quân, du kích cùng bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và toàn dân miền Nam tiến công và nổi dậy đồng loạt, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Sau ngày đất nước thống nhất, lực lượng DQTV đã được huy động tham gia xây dựng tuyến phòng thủ biên giới; trực tiếp chiến đấu, phối hợp và phục vụ bộ đội chiến đấu trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc ở biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc, cùng các lực lượng khác thực hiện tốt việc bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.
Tích cực vận chuyển hàng hoá cho người cách ly, mặc dù hàng nặng nhưng ai cũng cố gắng, không ngại vất vả. Ảnh dqtv.vn
Trong suốt quá trình đấu tranh cách mạng của nhân dân ta, DQTV đã hết lòng trung thành với Tổ quốc, với nhân dân, với sự nghiệp cách mạng của Đảng, chiến đấu kiên cường, mưu trí, dũng cảm lao động học tập, công tác hiệu quả, sáng tạo và đã lập nhiều chiến công to lớn. Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là bức tường sắt của Tổ quốc, vô luận kẻ địch hung bạo thế nào hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.
Hiện nay trong bối cảnh, toàn Đảng, toàn quân đồng lòng, quyết tâm cùng toàn dân ngăn chặn và đẩy lùi dịch bệnh Covid-19, với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, cùng với cán bộ, chiến sĩ toàn quân, lực lượng dân quân tự vệ luôn xung kích đi đầu trong cuộc đấu tranh phòng, chống dịch bệnh, ngày đêm tuần tra, chốt chặn, bảo vệ những khu vực cách ly,… tích cực tuyên truyền, nhắc nhở, chia sẻ, vận động nhân dân các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, tham gia hiến máu tình nguyện, phát những chai dung dịch, những khẩu trang tặng miễn phí cho những người có nhu cầu… sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong tình hình mới, xứng đáng là lực lượng tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân./.
Quốc Hùng
* Tài liệu tham khảo:
- Sách trắng Quốc phòng Việt Nam năm 2019, Nxb Chính trị Quốc gia - Sự thật, 2019.
- Đề cương tuyên truyền Kỷ niệm 85 năm Ngày truyền thống Dân quân tự vệ Việt Nam (28/3/1935- 28/3/2020).